Stanisław Wyspiański to znany polski poeta, dramaturg, reżyser i malarz. Pełne imię Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański to patriotyczny pisarz o silnej pozycji narodowej oraz utalentowany artysta i projektant, o niepowtarzalnym własnym stylu.
Nie bez powodu Wyspiańskiego umieszcza się obok trójki najsłynniejszych polskich poetów – Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego. Dalej na ikrakow.
Historia życia i owocnej działalności Stanisława Wyspiańskiego
Stanisław Wyspiański urodził się piętnastego stycznia 1869 roku w Krakowie jako syn rzeźbiarza Franciszka Wyspiańskiego i Marii Wyspiańskiej, która zmarła na suchoty, gdy Stanisław miał zaledwie siedem lat. Udało jej się jednak zaszczepić synowi miłość do poezji i pieśni ludowych, ponieważ sama pisała wiersze i uwielbiała śpiewać.
Z powodu skłonności ojca do alkoholizmu, po śmierci matki, Stanisław zamieszkał ze swoją ciotką, matką siostrą Joanna Stankiewicz i jej mężem – Kazimierzem. W środowisku intelektualnym domu Stankiewiczów Wyspiański poznaje słynnego polskiego malarza Jana Matejkę, który dostrzega talent faceta do rysowania i udziela mu pierwszych lekcji.
Początkowo Stanisław Wyspiański uczęszczał do gimnazjum św. Anny. Następnie w 1887 podjął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, choć uczęszczał tylko na te przedmioty, które były związane ze sztuka. W tym samym czasie Stanisław studiuje w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, której dyrektorem był Jan Matejko. Zaprosił też studenta do przyłączenia się do dekoracji wnętrza kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Po podróży po Polsce w 1890 roku Wyspiański wrócił do Krakowa z wieloma różnymi rysunkami. Następnie w tym samym roku artysta udał się na miesiąc w podróż po Europie — Francji, Niemczech, Szwajcarii, Włoszech, co wpłynęło na twórczą formację artysty.
Owocny dla Stanisława Wyspiańskiego staje się rok 1897, kiedy otrzymuje stanowisko redaktora w krakowskim czasopiśmie „Życie”, zaproszenie do Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, zlecenie na oprawę witraży w kościołach Dominikanów i Franciszkanów. Wtedy Wyspiański zadebiutował jako pisarz dramaturg sztuką „Legenda”, po której pisze i publikuje szereg innych dramatów. W szczególności w 1901 roku najsłynniejsza jego sztuka „Wesele”, która odniosła wielki sukces w teatrach.
W 1906 Stanisław Wyspiański został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W ostatnich latach życia ciężko chorował i był leczony. Zmarł na nieuleczalną chorobę – kiłę dwudziestego ósmego listopada 1907 w miejscowości Węgrzce. Pochowany w Krakowie.
Twórcze dziedzictwo polskiego pisarza i malarza Stanisława Wyspiańskiego
Życie Stanisława Wyspiańskiego, choć krótkie, jest niezwykle owocne. Artysta żył tylko trzydzieści osiem lat i aktywnie pracował przez około dziesięć lat, ale w tym czasie udało mu się stworzyć wiele arcydzieł w różnych dziedzinach sztuki, w szczególności w literaturze i malarstwie.
Wyspiański zasłynął również jako reżyser, przede wszystkim teatralną inscenizacją „Dziadów” Adama Mickiewicza i w 1905 opublikował studium o sztuce „Hamlet”.
Nic dziwnego, że w piśmie Stanisław Wyspiański zwrócił największą uwagę na dramaturgię i stworzył siedemnaście sztuk: na temat historyczny („Bolesław Śmiały”, „Noc Listopadowa”, „Warszawianka” i inne), antyczny („Powrót Odysa”, „Meleager” i inne) i współczesne dla niego tematy („Wesele”, „Wyzwolenie”, „Akropolis” i inne).
Dziedzictwo malarskie Stanisława Wyspiańskiego, liczące kilkaset obrazów i rysunków, było prezentowane w Krakowie w cyklu wystaw w latach 2017-2019. Tylko na otwarciu projektu wystawa „Wyspiański” zawierała około pięciuset dzieł artysty.
Uwagę zwraca również grafika książkowa Wyspiańskiego, jego seria rysunków roślinnych – zielnik. Jego najbardziej znane prace wykonane są pastelami – „Macierzyństwo”, „Helenka”, „Portret dziewczynki”, „Portret podwójny Elizy Pareńskiej” i wiele innych.
