Odo Bujwid, pełne imię i nazwisko Odo Feliks Kazimierz Bujwid, znany jest w historii polskiej medycyny jako pierwszy polski bakteriolog, twórca higieny i profilaktyki zdrowotnej, jeden z pierwszych naukowców w Polsce, który wyprodukował szczepionki, w tym przeciwko wściekliźnie. Więcej można przeczytać na stronie ikrakow.net.
Strony życia Odo Bujwida i jego rodziny
Urodzony 30 listopada 1857 roku w Wilnie Odo Bujwid był synem Feliksa i Berty, przedstawicieli zubożałej szlachty litewskiej. Później jego ojciec przeniósł się do Warszawy i pracował jako kancelista w ratuszu. Później i sam Odo przeniósł się do Warszawy, zostając sierotą w wieku piętnastu lat. Pozostawiony w trudnej sytuacji materialnej wraz z dwiema młodszymi siostrami, Odo udzielał prywatnych lekcji i jednocześnie uczył się w warszawskim gimnazjum.
W 1879 roku Odo Bujwid rozpoczął studia na Wydziale Medycznym Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1885 roku pojechał do Berlina, gdzie odbył profesjonalne szkolenie z zakresu bakteriologii u Roberta Kocha. Po powrocie do Warszawy Bujwid założył pierwsze w ówczesnej Polsce laboratorium bakteriologiczne. W tym samym roku, 1886, Odo Bujwid pomyślnie ukończył studia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
W 1886 roku w Paryżu w Instytucie słynnego francuskiego mikrobiologa Ludwika Pasteura studiował metody produkcji szczepionek przeciwko wściekliźnie. Po powrocie do ojczyzny, w Warszawie, Bujwid założył pierwszy w Polsce instytut szczepienia i zapobiegania wściekliźnie metodą Pasteura. Jednocześnie Odo Bujwid prowadził wykłady dla lekarzy z bakteriologii, które zostały opublikowane w 1887 roku i stały się pierwszym w Polsce podręcznikiem bakteriologii.
W 1886 roku, w okresie sukcesów naukowych i pierwszych kroków zawodowych w medycynie, Odo Bujwid ożenił się. Jego żona, Kazimiera z domu Klimontowicz, była jedną z najważniejszych postaci pierwszej fali ruchu feministycznego w Polsce. Miała z Odo sześcioro dzieci: Kazimierę, Zofię, Jadwigę, Helenę, Stanisława i Jana.
Co ciekawe, ich córka Helena, po mężu Jurgielewicz, była pierwszą kobietą, która w 1923 roku otrzymała tytuł lekarza weterynarii po pomyślnym ukończeniu Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Helena była podporucznikiem w 11 Pułku Ułanów Legionowych i została czterokrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych za męstwo podczas obrony Lwowa.
Działalność naukowa Odo Bujwida w Krakowie
W 1893 roku Rada Wydziału Medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego zaproponowała Odo Bujwidowi nowo utworzoną katedrę higieny. Uczony przeniósł się do Krakowa, mimo że konserwatywne grupy uniwersyteckie były ostrożne i niechętnie akceptowały rozwijane przez niego nowe nurty przyrodnicze i naukowe. Od samego początku Bujwid rozpoczął niezwykle intensywną działalność naukową, a dodatkowo założył w Krakowie drugi w kraju zakład szczepień pasteurowskich, w którym były prowadzone badania nad gruźlicą.
Odo Bujwidowi przypisuje się pierwszą surowicę przeciw dyfterytowi, której wyprodukowanie zorganizował w Krakowie i Warszawie. Później produkował także inne surowice. Równocześnie Bujwid wykładał higienę i bakteriologię na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Oprócz licznych publikacji naukowych i prac doktorskich Odo Bujwid aktywnie angażował się w działania publiczne. W 1896 roku, gdy został wybrany na radnego Krakowa, przyczynił się do stworzenia w mieście wodociągów i sieci kanałów. Był zwolennikiem propagowania oświaty, współtworzył miejscowe trzecie koło Towarzystwa Szkoły Publicznej, wraz z żoną zorganizował pierwsze gimnazjum żeńskie, wspierał walkę kobiet o przyjęcie na studia.
Odo Bujwid przyciągał młodych ludzi o nowoczesnych poglądach, a jego dom stał się ośrodkiem skupiającym przedstawicieli krakowskiej postępowej inteligencji. W okresie międzywojennym należał do rady osobistej prezydenta, a w latach 1931-1933 był członkiem tymczasowej rady miejskiej.
Odo Bujwid był członkiem honorowym Polskiego Klubu Esperanto i inicjatorem powstania Towarzystwa Polsko-Jugosłowiańskiego. W swoim domu przy ul. Lubicz 34 założył fabrykę surowic i szczepionek, która w czasie okupacji niemieckiej zaopatrywała ludność polską w szczepionki przeciw tyfusowi. Później miejsce to stało się muzeum.
W wieku 75 lat, po śmierci żony, zaczął pisać dziennik, najpierw w formie listów do żony, potem w formie klasycznych notatek. Sam Odo Bujwid zmarł 25 grudnia 1942 roku i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
