Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (pierwotnie zwany Teatrem Miejskim) jest jedną z najpopularniejszych polskich scen. Od momentu otwarcia stał się narodową areną dla sług Melpomeny, wyznaczając kierunek rozwoju współczesnej polskiej reżyserii, scenografii, inscenizacji i aktorstwa. Więcej o kontrowersyjnej decyzji budowy nowego teatru w Krakowie przy już istniejącym, o wydarzeniach historycznych, które miały miejsce w jego murach oraz o postaciach kultury, które się z nich wyłoniły przeczytasz w artykule na stronie ikrakow.net.
Historia powstania
Inicjatywa budowy głównej polskiej sceny teatralnej pojawiła się w 1866 roku ze strony prezydenta Krakowa Józefa Dietla. W tamtych latach królewska stolica Polski przyciągała gości różnego szczebla, którzy aktywnie interesowali się sztuką. I choć jedyny wówczas teatr przy ulicy Jagiellońskiej miał profesjonalny zespół i dobre tradycje, to jego budynek nie spełniał nowoczesnych wymogów i niezbędnych zasad bezpieczeństwa.
Warto zauważyć, że projekt teatru wyprzedził w priorytecie nawet priorytetową budowę kompleksu budowli hydrotechnicznych, który został odłożony na pewien okres czasu. Wiele kontrowersji wzbudziła również przyszła lokalizacja budynku. W efekcie wskazano terytorium placu Świętego Ducha, gdzie władze podjęły desperacki krok wyburzenia kompleksu starożytnych budowli. Zagorzałym przeciwnikiem tej inicjatywy był znany polski artysta Jan Matejko. Potępiając lekceważenie przez władze opinii mieszkańców miasta, zrzekł się nawet publicznie tytułu honorowego obywatela Krakowa.
Uroczyste otwarcie teatru nastąpiło 21 października 1893 roku. Był to pierwszy budynek miejski z oświetleniem elektrycznym i własną elektrownią. Poziom komfortu odpowiadał najlepszym europejskim standardom, a architektura i aranżacja wnętrz wzorowana była na wielu słynnych teatrach światowych.
Miejsce dla młodych twórców kultury
W 1809 roku Teatr Miejski otrzymał imię wielkiego polskiego poety i dramaturga Juliusza Słowackiego, w setną rocznicę jego urodzin.
Jednak mimo regaliów i wysokiego statusu polskiej sceny narodowej, teatr aktywnie promował odważne eksperymenty, dając pierwszeństwo nie tylko klasyce, ale i awangardzie. Ogromne zasługi w tej dziedzinie położył legendarny artysta, pisarz i scenograf Stanisław Wyspiański, wystawiając na scenie teatru swoje najlepsze dzieła, dzięki którym wyprzedawano widownię. Słynny polski dramaturg Stanisław Witkiewicz, którego dramaty wzbudzały sensację wśród krakowskiej publiczności, również wystawiał tu udane awangardowe spektakle.
Na scenie teatru i w fotelu reżysera pracowali (także jako debiutanci) wybitni słudzy Melpomeny: Tadeusz Pawlikowski, Wilam Horzyca, Andrzej Pronaszko, Helena Modrzejewska, Stefan Jaracz, Tadeusz Łomnicki i inni.
Dyrekcja teatru szczególną uwagę zwróciła na Ludwika Solskiego. Garderoba legendarnego polskiego aktora została zachowana jako przestrzeń muzealna, z unikatowym freskiem, na którym popularni artyści XIX i XX wieku pozostawili swoje autografy i rysunki.
13 marca 1961 roku teatr został wpisany na listę obiektów do rejestru chronionych zabytków kultury województwa małopolskiego.
